Sao chỉ dân được xây?

Đi đầu trong xu hướng xây dựng chung cư mini với những căn hộ diện tích chỉ 15-20 m² tại TP.HCM là ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH TM-DV Lê Thành. Công ty này có nhiều dự án với hàng trăm căn hộ mini cho thuê dài hạn hút khách. Thế nhưng ông Nghĩa cho biết các dự án này đều phải do cá nhân ông đứng tên riêng xin giấy phép xây dựng vì theo quy định, doanh nghiệp (DN) lại không được làm.

Căn hộ mini 15 m² hút khách

Nhiều dự án chung cư mini tại TP.HCM thời gian qua mọc lên ở các khu vực vùng ven TP.HCM như quận 12, Thủ Đức, Bình Tân… Căn hộ mini được giới thiệu có diện tích hơn 20 m² nhưng thực chất chỉ 16 m² cộng thêm một gác lửng nhỏ. Trong căn hộ mini này, gian bếp, phòng vệ sinh, tủ đựng đồ… đều được thu nhỏ, bố trí xung quanh một căn phòng chỉ đủ khoảng 1-2 người ở hoặc ba người (hai vợ chồng cùng một đứa con). Chủ một sàn bất động sản (BĐS) xác nhận các dự án chung cư mini dạng căn hộ diện tích nhỏ này do cá nhân làm chủ đầu tư, bởi theo quy định DN chỉ được làm căn hộ từ 25 m² trở lên.

Ông Lê Hữu Nghĩa cho biết Thông tư 20/2016 của Bộ Xây dựng quy định diện tích tối thiểu phòng ở do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà trọ để bán, cho thuê mua là 10 m². Trong khi đó, DN muốn xây dựng nhà ở xã hội thì diện tích tối thiểu là 25 m² và phải thực hiện theo dự án. Chính vì quy định trên nên ông Nghĩa phải tự mình đứng ra làm chung cư mini chứ không phải Công ty Lê Thành.

“Nhu cầu những căn hộ mini cho thuê dài hạn này là cực lớn đối với người lao động thu nhập thấp, gia đình trẻ. Vì vậy các dự án căn hộ mini cho thuê của tôi đều hút khách” – ông Nghĩa chia sẻ.

Một dự án căn hộ mini diện tích chỉ hơn 15 m² ở quận Thủ Đức, TP.HCM đã được khách đặt chỗ hết sạch. Ảnh: QH

Trong vai khách hàng, chúng tôi tìm tới một dự án căn hộ mini tại phường Linh Đông, Thủ Đức, chỉ cách đường Phạm Văn Đồng vài trăm mét. Nhân viên môi giới cho biết dự án đã được khách mua hết, giờ chỉ có mua lại với giá cao hơn. Theo tìm hiểu của chúng tôi, dự án chung cư mini này do một cá nhân đứng giấy phép xây dựng, sau đó cho DN BĐS thuê lại 20 năm, sau đó DN này đầu tư chi phí xây dựng và khai thác. Dự án này được giới thiệu có khoảng 300 căn hộ diện tích 23 m² (thực chất diện tích khoảng 15 m², có gác lửng). Căn hộ được bán cho khách hàng theo hình thức hợp đồng cho thuê dài hạn 20 năm.

Anh Võ Quân, quận Bình Thạnh, TP.HCM, cho biết với người lao động thu nhập thấp thì những căn hộ mini giá chỉ 300-400 triệu đồng là lựa chọn phù hợp nhất, bởi giá của những căn hộ chung cư thấp nhất hiện nay cũng hơn tỉ đồng. “Thuê căn hộ mini 20 năm tính ra như thuê nhà giá rẻ, gia đình tôi chỉ trả tiền thuê 1 triệu đồng/tháng. Cái được là ở ổn định, lâu dài, sạch sẽ như ở các chung cư khác nhưng chi phí thuê thấp, có thể đầu tư cho thuê lại” – anh Quân chia sẻ.

Tuy nhiên, anh Quân cũng như nhiều người vẫn lo ngại rủi ro khi mua những căn hộ mini này vì đơn vị ký hợp đồng cho thuê dài hạn là công ty BĐS nhưng chủ đầu tư thực sự của dự án là một cá nhân khác. Để khách hàng an tâm thì hợp đồng được công chứng ba bên gồm người thuê, công ty cho thuê và ông chủ đứng tên giấy phép xây dựng dự án.

Nên cho doanh nghiệp tham gia

Ông Lê Hữu Nghĩa cho rằng căn hộ mini giải quyết bài toán nhà ở cho công nhân, sinh viên, người thu nhập thấp và góp phần làm giảm dần các khu nhà trọ kém chất lượng.

“Theo Thông tư 20/2016 của Bộ Xây dựng, DN BĐS chỉ được đứng tên xây dựng căn hộ mini từ 25 m² trở lên. Mục đích nhằm hạn chế phát sinh nhà ổ chuột trong đô thị. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng lại cho phép gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng căn hộ mini từ 10 m² trở lên, dẫn đến thực trạng tại TP.HCM đang tồn tại nhiều khu nhà trọ, dãy trọ lụp xụp, chung cư mini kém chất lượng, không đảm bảo điều kiện sống cho người dân, rủi ro pháp lý. Trong khi nếu để DN làm với sự chuyên nghiệp, năng lực tài chính thì sẽ có những chung cư mini cao cấp đầy đủ dịch vụ, tiện ích, tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, an ninh như những chung cư hiện đại khác” – ông Nghĩa bày tỏ.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, cho rằng nên cho phép các DN tham gia đầu tư các dự án căn hộ cho thuê, nhà trọ, phòng trọ cho thuê với diện tích nhỏ dưới 25 m². Như vậy sẽ giải quyết tốt bài toán chỗ ở cho đại đa số người có thu nhập thấp đang sinh sống tại TP.HCM. Môi trường sống của họ cũng được cải thiện đáng kể, thay vì phải sống trong các khu nhà trọ tồi tàn, mất an ninh như hiện nay.

Theo HoREA, TP.HCM có gần 13 triệu dân, trong đó có khoảng ba triệu người nhập cư, phần lớn người nhập cư phải thuê phòng trọ, nhà trọ dân lập. “Nếu DN được tham gia xây căn hộ mini, công nhân, người lao động và người nhập cư sẽ có cơ hội được sống trong những căn hộ khang trang hơn. Điều này cũng tạo áp lực để các chủ nhà trọ hiện nay phải cải tạo, nâng cấp chất lượng phòng trọ, nhà trọ tốt hơn” – ông Châu nói.